Energie besparen: verwarming in huis

Besparen met de cv-ketel

• Cv-ketel onderhouden. Een goed onderhouden cv-ketel is veiliger, gaat langer mee en heeft minder storingen dan een ketel waar nooit naar wordt omgekeken.
• Cv-ketel afstellen. Een slecht afgestelde cv-ketel kan leiden tot energieverspilling. Bekijk onze tips om de ketel optimaal af te stellen.
• Cv-ketel vervangen. Ook een oudere cv-ketel die nog goed werkt, kun je vaak beter vervangen door een moderne hoogrendementsketel (hr-ketel), eventueel in combinatie met een warmtepomp, om nog minder gas te gaan gebruiken. De investering verdien je meestal snel weer terug.
• Hr-combiketels. Moderne hr-combiketels zijn meestal doorstroomketels. Deze bevatten geen voorraadvat. Dat spaart energie. Nadeel is dat het iets langer duurt voordat het water op douchetemperatuur is.
• Een hr-ketel met een zonneboiler. Deze combinatie is zeer energiezuinig voor warm tapwater. Combiketels waar je een zonneboiler op kunt aansluiten, herken je aan het Gaskeur NZ-label.
• Koop een ketel op maat. De capaciteit van een ketel moet passen bij je huis. Voor een bestaande eengezinswoning (inhoud circa 300 m3) is een ketel met een vermogen van 20 à 25 kW (ruim) voldoende. Voor beter geïsoleerde nieuwbouwwoningen van dezelfde omvang is 15 à 20 kW voldoende.
• Zet de cv-pomp zo laag mogelijk. De pomp van een cv-ketel vraagt veel elektriciteit. Zet de pomp daarom in een zo laag mogelijke stand. Moderne ketels regelen de snelheid automatisch.

Vergelijk cv-ketels en bekijk welke het best bij je past.

Besparen met de thermostaat

De besparing die je kunt bereiken door de thermostaat niet permanent hoog te laten staan is groot. Het is een hardnekkige fabel dat het energiezuiniger is om dat te doen. Zorg dat de verwarming alleen aan is als dat ook nodig is! Je kunt daar honderden euro’s per jaar mee besparen, vooral als je in een minder goed geïsoleerd huis woont. Woon je in een modern huis met energielabel A, dan gaat het nog steeds om tientjes.

• Verwarming laag als je niet thuis bent. Als je niet aanwezig bent kan de thermostaat op 15 graden. Je kunt daarmee zo’n €140 besparen, aldus Milieu Centraal. Je kunt dit regelen met een klokthermostaat, en als je een slimme thermostaat hebt kan het ook nog op afstand.
• Verwarming ’s nachts laag. Als je slaapt hoeft de verwarming ook niet aan. Zet ‘m laag als je gaat slapen. Je bespaart dan jaarlijks nog eens gemiddeld €80. Ook hier is een klokthermostaat erg handig. 15 graden is de aanbevolen nachttemperatuur, alleen als je vloer- of wandverwarming hebt kan 17 à 18 graden beter zijn.
• Verwarming eerder laag. Het is nog energiezuiniger als je de thermostaat niet pas bij vertrek of voor het slapen op 15 graden zet (bijvoorbeeld via het klokprogramma), maar al een uur eerder. Het duurt immers wel even voordat het huis afkoelt, zeker als het goed geïsoleerd is. Er komt dan nog een besparing van €20 bovenop de hierboven genoemde bedragen.
• Thermostaat graadje lager. Als je de thermostaat als je thuis bent 1 graad lager zet dan je gewend was, bespaar je gemiddeld zo’n €80 per jaar. Als je bezig bent is 19 graden meestal voldoende, zit je TV te kijken dan is 20 graden misschien comfortabeler.
• Besparende apparaten. Er komen steeds meer ‘slimme thermostaten’ op de markt. Die kun je bijvoorbeeld op afstand bedienen, zodat je de verwarming alsnog laag kunt zetten als dit vergeten bent toen je van huis ging. Of als het klokprgramma ingesteld is om het huis om 19.00 uur warm te laten zijn, en je bent onverhoopt een paar uur later, dan kun je dat op afstand corrigeren. Ze hebben ook nog andere handigheden.
• Temperatuur regelen per ruimte. Ook dat is mogelijk met sommige moderne thermostaten. Niet stoken in kamers die niet worden gebruikt levert veel besparing op. Niet verwarmen van je slaapkamer scheelt bijvoorbeeld al zo’n €50 per jaar.
• Modulerende thermostaat. Deze stuurt een hr-ketel zo aan dat deze optimaal gebruik maakt van zijn modulerend vermogen. Dit levert een besparing op van ongeveer 3%.

Optimaal gebruik van verwarming

Er zijn nog meer bespaarmogelijkheden door je verwarming optimaal te gebruiken. Hierboven adviseren we al om alleen de ruimtes te verwarmen waar je aanwezig bent. Maar houd ook de deuren dicht naar ruimtes die je niet verwarmt! Omdat er dan minder warmte weglekt kun je veel energie besparen.

Radiatoren

• Gordijnen of kasten voor de radiatoren veroorzaken verspilling van warmte. Laat de radiatoren dus vrij.
• Gebruik daarnaast radiatorfolie. Dat kan onzichtbaar tegen de achterzijde van de radiator. De folie bespaart energie bij zowel niet-geïsoleerde als geïsoleerde muren. Ook als je enkel- of dubbelglas hebt bespaart het nog steeds energie. De materiaalkosten heb je binnen een jaar terugverdiend.

Besparen op warm water

Ongeveer eenvijfde van je gasverbruik gebruik je voor warm water. En daarvan neemt de douche weer het grootste deel voor zijn rekening.

• Douche niet te lang. Als je gemiddeld 5 minuten onder de douche staat in plaats van de gemiddelde 9 minuten, bespaar je een hoop water en gas. En dat levert je op jaarbasis zo’n €80 op.
• Douche in plaats van bad. Douchen is altijd nog een stuk water- en energiezuiniger dan in bad gaan.
• Waterbesparende douchekop. Die laat per minuut minder water door: let erop dat dat maximaal 7 liter per minuut is. In het comfort merk je geen verschil, maar het levert je wel €40 per jaar op. De aanschaf van die waterbesparende douchekop heb je dus in minder dan een jaar terugverdiend.

Vloerverwarming en warmtepomp

Is je cv-ketel aan vervanging toe of heb je verbouwplannen? Je zou ook meer geavanceerde opties kunnen overwegen.

Vloerverwarming

Met vloerverwarming kun je 10 tot 15% besparen op de stookkosten ten opzichte van gewone radiatoren. Dat geldt trouwens ook voor wandverwarming. Bij dit type verwarming heb je geen radiatoren die de lucht verwarmen via convectie, maar grote oppervlakken (vloer en/of muur) die warmte uitstralen. Vergelijk het met in de zon zitten op een terras terwijl het koud is: de stralingswarmte van de zon voelt toch lekker warm aan. De luchttemperatuur in huis is dan lager, je kunt de thermostaat 2 graden lager zetten dan de gewenste temperatuur. De termperatuur van het verwarmingswater is veel lager dan bij radiatoren, dat levert de energiebesparing. De de cv-ketel moet wel geschikt zijn voor lage temperatuurverwarming. Het is ook vooral geschikt voor goed geïsoleerde huizen. Bij verwarming via radiatoren wordt de lucht ook in beweging gebracht: op die manier verspreidt de warme lucht zich door de hele kamer. Dat levert ook verplaatsing van stofdeeltjes op, en ook daar heb je dus geen last van bij vloer- of wandverwarming.

Warmtepomp

Een warmtepomp voorziet net als een cv-installatie het huis van verwarming. Een warmtepompsysteem gebruikt de bodem, de buitenlucht, ventilatielucht of grondwater als gratis bron van warmte. Het is eigenlijk een soort omgekeerde koelkast: een koelkast transporteert warmte van binnen naar buiten, zodat het binnen koel wordt. Een warmtepomp transporteert warmte van buiten naar binnen het huis. Dat is veel energiezuiniger dan een traditioneel verwarmingssysteem.

Je kunt ook een (kleinere en goedkopere) warmtepomp combineren met een moderne cv-ketel; dan heb je een ‘hybride warmtepomp‘. Je bespaart dan een groot deel van het jaar veel gas, en als het echt koud is springt de cv-ketel bij.

Warmteterugwinning/balansventilatie

Bij een warmteterugwininstallatie of balansventilatie wordt de warmte hergebruikt. Een warmteterugwin-unit (wtw) zorgt ervoor dat de van buiten aangevoerde koude lucht wordt opgewarmd met de warmte van de naar buiten afgevoerde lucht. Dat bespaart energie, en levert ook nog eens schonere binnenlucht op. Je moet onder andere de filters wel goed gebruiken en onderhouden. Achterstallig onderhoud kan juist zorgen voor een averechts effect: de lucht in huis wordt dat ongezonder. Balansventilatie tref je vooral aan in nieuwbouwwoningen.

Geen open haard – houtkachel ook vervuilend

Open haarden zijn puur voor de sfeer; om niet zonder zuurstof te komen zitten moet je er een raam bij open doen en sowieso is het verreweg de meest onzuinige manier om een kamer te verwarmen, als het al lukt. Maar het belangrijkste nadeel is wel dat er veel verontreinigende stoffen uit je schoorsteen komen bij het stoken van hout: fijnstof, dat zeer schadelijk is voor de gezondheid, en meerdere kankerverwekkende stoffen.

Voor mensen die last hebben van hun luchtwegen (bijvoorbeeld je buren of overburen) is de rook nog een groter probleem. Dat geldt ook voor de rook van houtkachels. Lees hierover ons artikel in de Gezondgids (pdf). Als je per se hout wilt stoken, kies dan voor een pelletkachel, maar besef dat die nog steeds fijnstof uitstoten en ook lang niet altijd op vol vermogen met een zo volledige verbranding draaien. Bovendien zijn ze duur in het gebruik en heb je aardig wat plaats nodig voor de voorraad pellets.

Gebruik je de open haard of kachel niet, sluit dan de schoorsteen af zodat er geen warmte door ontsnapt.

Gaskachel

Het rendement van een gaskachel ligt ver achter dat van een cv-ketel. Heb je alleen een gaskachel, laat hem dan regelmatig onderhouden en ventileer goed. En pas op voor koolmonoxide!

Dankzij al deze tips bespaar je al behoorlijk op je energierekening. Wil je nog meer besparen? Kijk dan of het wisselen van energieleverancier zin heeft. Bekijk in de Energievergelijker welke energieleverancier voor jou het voordeligst is en stap meteen over. Nóg makkelijker is overstappen via het Energiecollectief. Met Huisbaasje heb je grip op je energiekosten – onafhankelijk van je energieleverancier.

Lees meer over energie besparen in huis, of bespaar direct energie op:

• Isolatie
• Beeld, geluid en computers
• Huishoudelijke apparaten
• Verlichting
• Wassen en drogen
• Energieverbruiksmanagers
• Neem zonnepanelen
• Bezoek de website ‘Energiebesparen doe je nu‘ voor een overzicht van verbeteropties voor je woning, uitleg over subsidies en leningen, en links naar bedrijven die de werkzaamheden kunnen uitvoeren.